Het grootste hotel van Nederland is een website. Airbnb heeft met 15 duizend beschikbare accommodaties inmiddels een groter aanbod dan hotelketens als Van der Valk en Accor. De komende jaren wordt Airbnb alleen maar populairder, schat ING.
Gek toch, zo’n ontwikkeling. In vrijwel alle marketingboeken lijkt het alsof er twee soorten markten zijn: de business-to-business en de business-to-consumer. Terwijl je vrijwel nergens wat leest over de Consumer-to-Consumer markt waarin Airbnb opereert. En laat die markt nou veel groter zijn dan gedacht, sterk groeien en veel impact hebben op de andere twee. Hoe zit dat met die C-to-C markt? En vooral: hoe gaat vooral de retail om met deze ontwikkeling?
Ten eerste: de C-to-C markt is zoals gesteld veel groter dan we dachten. In elk geval is hij al jaren groter dan de B-to-C markt. Terwijl de Thuiswinkel Markt Monitor de B2C online markt in 2013 op € 10.8 miljard schatte, faciliteerde Marktplaats.nl in hetzelfde jaar circa € 14 miljard aan transacties. En er zijn veel meer peer-to-peer platforms zoals Marktplaats. Naast marktplaatsen als eBay en Marktplaats.nl ontstaan er steeds meer initiatieven waar consumenten aan andere consumenten producten en diensten kunnen verkopen, ruilen of mee kunnen delen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:
- Oplossingen delen en repareren via Repaircafé
- Spullen bijv. via Marktplaats / eBay (ver)kopen, via Peerby (lenen tegen huurprijs of gratis)
- Autorit delen door betaalde of gratis carpooling via bijv. Blablacar of Toogethr
- Woon/slaapruimte (ver)huren bijv. via Airbnb of Vrienden op de Fiets of ruilen via Woningruil
- Diensten uitruilen via Konnektid
- Kennis en educatie delen via Udemy
- Zelfgemaakte maaltijden koken of kopen via Thuisafgehaald
- Auto / busje (ver)huur via Snappcar of Mywheels
- Tijd delen door vrijwilligerswerk bijv. via Croqqer, Zorgvoorelkaar,Wehelpen
- Geld (uit)lenen of doneren via crowdfunding bijv. via Voordekunst ofGeldvoorelkaar.nl
- Delen van ervaring (review websites zoals Tripadvisor voor reisbestemmingen of ZorgkaartNederland voor de medische sector)
- Alles wat je maar kunt bedenken delen via de Deelwinkel
Inhoudsopgave
Sharing en de deeleconomie: een ongrijpbare trend
Interessant daarbij is dat de C-to-C markt de komende jaren waarschijnlijk een grote vlucht gaat nemen door het fenomeen sharing, het principe achter de deeleconomie. Een rapport van ING over de deeleconomie laat zien dat in 2015 8% van de huishoudens hieraan deelnam, maar dat het potentieel groot is. Opvallend is volgens ING dat Nederland daarbij achterblijft bij andere Europese landen. De deeleconomie is een nog ongrijpbare trend. Consumenten lijken massaal bereid te zijn hun huis en auto met vreemden te delen. Initiatieven waarbij we onze boormachine (die we gemiddeld maar weinig gebruiken) en heggenschaar delen, groeien minder snel. Ouderen doen trouwens ook mee, niet onbelangrijk gezien de toenemende vergrijzing. Een belangrijke ontwikkeling is dat de ‘nieuwe ouderen’ allemaal online actief zijn Dit betekent dat vrijwel elke oudere zich online oriënteert en online koopt. En dus ook online deelt.
Financiële waarde én maatschappelijke waarde
De daadwerkelijke omzet is dan ook nog lastig te calculeren. Bij veel sociale platforms wordt de daadwerkelijke transactie offline afgehandeld. Schattingen van de wereldwijde deelmarkt lopen daardoor uiteen van enkele tientallen tot honderden miljarden. Toch is de verwachting dat de deeleconomie een grote impact gaat hebben. Lyft – meerijden met een particulier in plaats van een taxi nemen – haalde in een jaar tijd zo’n 30% van de taximarkt in Californië naar zich toe. En Airbnb is het beste voorbeeld van explosieve groei binnen de deeleconomie: Op de vakantieverhuursite werden in 2015 zo’n 4,2 miljoen overnachtingen in Nederland geboekt per jaar, over drie jaar ligt dat aantal naar schatting op tien miljoen en in 2020 zelfs op 12,7 miljoen.
Interessant is dat de deelplatforms niet alleen financiële, maar juist ook maatschappelijke waarde creëren. Een onderzoek van Achmea met True Price dat is uitgevoerd in samenwerking met Peerby, Thuisafgehaald, SnappCar en Croqqer laat zien dat deze onderzochte deelinitiatieven een maatschappelijke impact van miljoenen creëeren, die hoofdzakelijk bestaat uit meer en betere sociale relaties. Elke transactie levert ten minste 15 euro aan sociale waarde. Een opbrengst waarvan veel marketeers toch moeten smullen gezien de zoektocht van veel merken naar hun bijdrage aan zingeving. Delen vormt daartoe blijkbaar een belangrijke sleutel.
Het antwoord van retailers: “If you can’t beat them, join them”
Tot nu toe lijken retailers weinig weerwoord te hebben op deeleconomie-initiatieven. De belangrijkste zichtbare beweging is om partijen over te nemen. Zo kocht Avis al voor bijna € 375 miljoen Zipcar, een concurrent van Snappcar, terwijl General Motors investeerde in RelayRides. IKEA startte in Australië met het verkopen van tweedehands IKEA-producten. M&S organiseerde een Shopping-campagne waar tweedehands kleding ingeleverd kon worden bij haar winkels, iets dat kledingmerk Patagonia overigens al decennia eerder deed. En de hotelbranche? De Amerikaanse hotelketen Hyatt investeerde in maart al in Onefinestay, een luxe variant op Airbnb. De Spaanse keten Room Mate heeft weer een ander antwoord op de particuliere vakantieverhuur in de vorm van Bemate, een kruising tussen een hotel en Airbnb. De website biedt appartementen aan in toeristensteden als New York, Barcelona en sinds dit jaar ook in Amsterdam, die gekoppeld zijn aan een hotel in de buurt. In Nederland maakt Fletcher Hotels – met 67 hotels een van de grootste ketens – zelf gebruik van Airbnb. Een beetje armoedig. Maar vaak lijkt het credo bij retailers: “If you can’t beat them, join them.”