Inhoudsopgave
De betekenis van bezieling
Bezieling is de innerlijke motivatie die mensen in beweging brengt en ze dingen laat doen die vaak niet verwacht werden, door anderen én zijzelf. Bezieling gaat over energie, levenslust, kracht en inspiratie. Bezieling levert niet alleen onverwachte resultaten. Het zorgt ook voor rust, ontspanning en een authentieke uitstraling. Dat is buiten organisaties relevant, maar zeker ook daar binnen. Helemaal als het onderwerp bedrijfscultuur aan de orde komt.
Bezieling en bedrijfscultuur
Groeien en winst zijn de norm van veel organisaties in de Westerse maatschappij. Toch zien we buiten en ook binnen organisaties en bedrijven een tegenbeweging waarbij de behoefte aan zingeving bij werknemers steeds manifester wordt. Mensen komen steeds vaker niet om ergens ‘geld te verdienen’, maar om zingeving te ervaren die niet meer wordt gevonden op plekken waar dat traditioneel het geval was: de kerk, de politiek, verenigingen. Organisaties worden steeds vaker de ‘kerken van de toekomst’, zoals Jesper Kunde voorzag. Dat heeft gevolgen voor de wijze waarop organisaties worden gemanaged en ontwikkeld en vooral: hoe ze met stakeholders en dus ook met medewerkers omgaan. Het stelt andere eisen aan bedrijfscultuur, waarbij niet alleen op basis van spreadsheets en producten en diensten wordt gemanaged, maar vooral wordt gericht op op datgene wat ze willen zijn voor alle stakeholders.
Waarom bezieling in organisatie en bedrijfscultuur?
1. Klanten selecteren op bezieling en zingeving. Klanten zijn steeds minder op zoek naar ‘sec’ een product of dienst. Zij zoeken een verhaal. En ze selecteren ook op aanbieders die een goed verhaal hebben. Een verhaal dat moet worden verteld door medewerkers. En niet alleen medewerkers van de afdeling marketing of communicatie, maar door elke medewerker. Medewerkers moeten zich daartoe verbonden voelen met de organisatie of het merk. Bezieling en bedrijfscultuur vormen daarbij sleutelwoorden.
2. Medewerkers zoeken ook bezieling en zingeving. Een organisatie die meer biedt dan alleen een werkplek, sluit aan op iets fundamenteels wat medewerkers zoeken. Dat trekt mensen aan, maar bindt mensen ook. In de zeer krappe arbeidsmarkt van de toekomst, wordt dat een cruciale competentie van organisaties. Om de zingeving die klanten zoeken te kunnen leveren, moeten medewerkers het ‘verhaal’ van een organisatie kennen en hebben omarmd en geïnternaliseerd. Kortom: er moet sprake zijn van bezieling in de bedrijfscultuur. Alleen dan laten ze de betrokkenheid en bezieling zien die klanten inspireert tot een relatie met de organisatie of het merk.
Resultaten van bezieling in een bedrijfscultuur
Bezieling vertaalt zich in een groot aantal variabelen:
- Een sterkere betrokkenheid en organisatie-identificatie van medewerkers en klanten. Bezieling in bedrijfscultuur gaat niet alleen over vage dingen, het gaat over dingen op een bepaalde manier doen.
- Een betere werkcultuur.
- Een betere performance van medewerkers in de praktijk met klanten.
- Een hogere medewerkers- en klanttevredenheid. Bezieling in een bedrijfscultuur heeft daarop grote positieve impact.
- Minder verloop en ziekteverzuim.
- Hogere resultaten van wervingscampagnes.
- Betere financiële resultaten. Waardengestuurd werken levert geld op.
Hoe krijg je bezieling in een bedrijfscultuur?
Bezieling in een bedrijfscultuur krijg je door als organisatie juist aandacht te besteden aan enkele facetten rond de ‘andere kant van de organisatie’ in de vorm van visie, missie, en identiteit en die centraal te stellen in alles wat een organisatie doet. Maar er is meer. Een aantal tips hoe je bezieling in je organisatie krijgt.
- Meet. Wat wij nogal eens zien, is dat managers een ander beeld hebben van de werkelijkheid dan medewerkers. Breng die werkelijkheid eerst in beeld. Waar zie je bezieling in de bedrijfscultuur en waar niet? Door met groepen mensen te praten over dit onderwerp. Of door een – snel en gemakkelijk – online onderzoek.
- Formuleer de WHY. Visie, missie, de Why: vooral bedrijven moeten geld verdienen. En in de non-profit moet binnen budget dienstverlening worden geleverd. Maar waartoe moet dit allemaal dienen? Welke bijdrage moet een organisatie leveren aan de maatschappij, wat is zijn kernreden van bestaan? Welke functie wil ze in de toekomst vervullen als de maatschappij – en dus de context van de organisatie – verandert?
- Formuleer jullie identiteit: identiteit gaat over de waarden van een organisatie, die zaken die binnen een organisatie belangrijk en nastrevenswaardig worden gevonden. Ze typeren ook organisaties: Google verschilt juist daarin van Apple. Joma (van de salades) is anders dan HasKoning (een ingenieursbureau). Vooral kernwaarden laten stakeholders zien én als het goed is ervaren wat in de praktijk de cultuur van een organisatie is, als die organisatie tenminste een waardengedreven organisatie is.
- Definieer een pad hoe jullie 2. en 3. in de organisatie gaat verankeren. Begin eenvoudig en kijk hoe de resultaten zijn.
- Doe het bottom-up. Opleggen van dit soort zaken werkt niet. Nederland is géén Noord-Korea. En daar werkt het waarschijnlijk ook niet…. 🙂
Zijn organisaties met bezieling in hun bedrijfscultuur soft?
Nee, het tegendeel is waar. In hun beroemde studie Excellente Organisaties laten Tom Peters en Robert Waterman zien dat organisaties die hun kernwaarden en hun Why centraal stellen in alles wat ze doen, juist extreem duidelijk en voorspelbaar zijn. De menselijke maat is er belangrijk, maar als medewerkers de formele én informele normen overtreden, is men ook ook duidelijk. Het is ‘My way or the Highway’. Maar omdat mensen graag werken bij dit soort organisaties, is dat minder vaak dan elders het geval.
Interventies richting bezieling in organisatie- of bedrijfscultuur
Er zijn tal van interventies om meer bezieling in een organisatie of bedrijfscultuur te krijgen. Enkele voorbeelden die wij vaak begeleiden:
- Onderzoek, waarin de waarden van een organisatie worden ‘getoetst’ of worden geïnventariseerd. Vaak dient dit als startpunt voor verdere acties.
- Managementbijeenkomsten gericht om juist de leidinggevenden in een organisatie met het onderwerp aan de slag te laten gaan én een spiegel voor te houden. De focus ligt hierbij niet alleen op de waarden van de organisatie versus hun eigen waarden, maar voorop op hun rol als ‘manager van waarden’.
- Trainingen. Over de Why van organisaties, over Internal Branding. Standaard of maatwerk.
- Internal branding, waarbij in brede zin binnen de organisatie een proces wordt uitgerold waarin medewerkers én managers met de Why én de identiteit aan de slag gaan. Wat betekent dit voor medewerkers op individueel niveau en vooral: voor hun gedrag?
Bezieling, bedrijfscultuur en management
Leidinggevenden vormen de spil richting bezieling van een bedrijfscultuur. Zij bewaken zowel de waarden als de normen. Maar vooral: ze inspireren. Soms door dingen uit te leggen. Altijd door het voorbeeld te geven. Maar vooral: door anderen via coaching in beweging te zetten.
Literatuur over bezieling in organisaties
- Daniel Ofman, Bezieling en kwaliteit in organisaties (2005)
- Jesper Kunde, Corporate religion (2012).